Στρατιωτικές επιχειρήσεις εν κρυπτώ

Ιδέα δεν έχουν οι πολίτες για τα πεπραγμένα του Πενταγώνου σε δεκάδες περιοχές του πλανήτη

Γράφει ο Άρης Χατζηστεφάνου

Μπορεί μία χώρα να βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση ή να πραγματοποιεί μεγάλης κλίμακας στρατιωτικές επιχειρήσεις σε ξένο έδαφος χωρίς να το γνωρίζουν οι πολίτες της;
Ο Βρετανός ιστορικός Έρικ Χομπσμπάουμ υποστήριζε ότι αυτό συνέβαινε συχνά σε πολεμικές συγκρούσεις πριν από τον 20ο αιώνα, όταν οι κάτοικοι χωρών της Ευρώπης λάμβαναν ελάχιστες ή καθόλου πληροφορίες για τη δράση των Ενόπλων Δυνάμεων της πατρίδας τους.
Η ιστορία όμως φαίνεται ότι επαναλαμβάνεται τα τελευταία χρόνια και στις ΗΠΑ, οι οποίες αυξάνουν συνεχώς τον αριθμό των στρατιωτικών τους επιχειρήσεων, τη στιγμή που τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης αναφέρονται μόνο στις εξελίξεις στο Ιράκ, το Αφγανιστάν και τη Συρία.

Πρόσφατη έκθεση που παρουσίασε ο Πρόεδρος Ομπάμα στο Κογκρέσο αποκαλύπτει ότι το αμερικανικό Πεντάγωνο συμμετέχει περισσότερο ή λιγότερο ενεργά σε στρατιωτικές επιχειρήσεις σε δεκάδες χώρες του πλανήτη. Η παρουσίαση της έκθεσης είναι υποχρεωτική για τον Λευκό Οίκο από το 1973 και θεσμοθετήθηκε προκειμένου να μην επαναληφθούν περιστατικά όπως αυτά της προεδρίας Νίξον, ο οποίος αποσιωπούσε σημαντικές πληροφορίες για την έκβαση των επιχειρήσεων στο Βιετνάμ. Κανένας νόμος όμως δεν ορίζει ότι οι συγκεκριμένες πληροφορίες θα έχουν επαρκή κάλυψη από τα μέση ενημέρωσης...

Η ανθρωπογεωγραφία των αποστολών
Ξεκινώντας από τα γνωστά θέατρα επιχειρήσεων, η έκθεση αναφέρει ότι μόνο στο Αφγανιστάν το Πεντάγωνο διατηρεί 10.600 στρατιώτες, παρά το γεγονός ότι ο Ομπάμα είχε ανακοινώσει πολλές φορές την αποχώρηση του αμερικανικού στρατού. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, στην περιοχή κρατείται ακόμη απροσδιόριστος αριθμός «μη Αφγανών πολιτών», οι οποίοι προφανώς ανακρίνονται και βασανίζονται, όπως συνέβαινε όλα αυτά τα χρόνια μετά την έναρξη του λεγόμενου πολέμου κατά της τρομοκρατίας.

Στην πολύ κοντινή σε εμάς Αίγυπτο, και συγκεκριμένα στην έρημο του Σινά, βρίσκονται περίπου 700 αμερικανοί στρατιώτες που επιτηρούν την εκεχειρία του 1997 με το Ισραήλ, ενώ εξίσου δραστήριο παραμένει το Πεντάγωνο στην Υεμένη, όπου πραγματοποιεί επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Στην έκθεση αναφέρεται ότι οι αμερικανικές δυνάμεις συνεργάζονται με την κυβέρνηση της χώρας, χωρίς φυσικά να αναφέρεται ότι αυτή έχει χάσει τον έλεγχο ακόμη και της πρωτεύουσας.

Αναλογικά, πάντως, η μεγαλύτερη αύξηση των στρατιωτικών δυνάμεων παρατηρείται στην Αφρική, λόγω του ακήρυχτου πολέμου στις σφαίρες επιρροής της Κίνας αλλά και της χρήσης των εγκαταστάσεων για επιχειρήσεις στη Λιβύη.
Τα τελευταία χρόνια οι αμερικανικές δυνάμεις έχουν επιχειρήσεις στη Σομαλία, ενώ εκατοντάδες στρατιώτες συμμετέχουν σε αποστολές σε αρκετές χώρες της Κεντρικής Αφρικής, με πρόσχημα τη μάχη απέναντι στις δυνάμεις του χριστιανού φονταμενταλιστή Τζόζεφ Κόνι. Το τελευταίο διάστημα ως κέντρο προβολής ισχύος στην ευρύτερη περιοχή χρησιμοποιείται η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, ενώ ισχυρές δυνάμεις έχουν αναπτυχθεί και στην πλούσια σε φυσικούς πόρους περιοχή του Νίγηρα.

Μελλοντικά, πάντως, η Ουάσιγκτον φιλοδοξεί να μετατρέψει σε επίσημο αρχηγείο της Διοίκησης Αφρικής του Πενταγώνου την πρώην αποικία της Λιβερίας, όπου το 2014 έστειλε 3.000 στρατιώτες με στόχο την κατασκευή εγκαταστάσεων για την πρόληψη του ιού Έμπολα. Είναι χαρακτηριστικό ότι αρκετά από τα σημεία της έκθεσης που αφορούσαν στη δράση των αμερικανικών δυνάμεων στην Αφρική έχουν χαρακτηριστεί ως άκρως απόρρητα ακόμη και στην έκδοση που έφτασε στο Κογκρέσο.

Τεράστιος είναι όμως και ο αριθμός των αξιόμαχων αμερικανικών δυνάμεων που δεν καταγράφονται στην έκθεση, καθώς δεν συμμετέχουν άμεσα σε πολεμικές επιχειρήσεις, παρά το γεγονός ότι προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες και στήριξη σε μάχιμες μονάδες. Τουλάχιστον 1.700 αμερικανοί στρατιώτες βρίσκονται στην Ιορδανία για τη φύλαξη και λειτουργία μαχητικών αεροσκαφών και εξελιγμένων αντιβαλλιστικών συστημάτων τύπου Patriot. Μόνο στο Κουβέιτ σταθμεύουν 2.500 στρατιώτες και 2.000 στη βάση Εσκάν της Σαουδικής Αραβίας, ενώ άγνωστος είναι ο ακριβής αριθμός των δυνάμεων στην αεροπορική βάση του Κατάρ και στο αρχηγείο του Πέμπτου Στόλου στο Μπαχρέιν.

Αδιάλειπτη είναι δε η ενίσχυση των αμερικανικών δυνάμεων και σε ευρωπαϊκό έδαφος, αν και οι περισσότερες επιχειρήσεις πραγματοποιούνται υπό την ομπρέλα του ΝΑΤΟ. Το στρατιωτικό προσωπικό του Πενταγώνου στο Κόσοβο ξεπερνά πλέον τα 700 άτομα, ενώ ο αμερικανικός στρατός συμμετέχει σε όλο και περισσότερες ασκήσεις κοντά στα σύνορα με τη Ρωσία, με αφορμή τις εξελίξεις στην Ουκρανία.

Ο πραγματικός αντίπαλος
Η αμερικανική πολεμική μηχανή, πάντως, ρίχνει εδώ και χρόνια το μεγαλύτερο βάρος της στην Διοίκηση του Ειρηνικού Ωκεανού, μέσω της οποίας πραγματοποιεί προβολή ισχύος στον πραγματικό αντίπαλο που θα κληθεί να αντιμετωπίσει τον 21ο αιώνα, δηλαδή την οικονομία της Κίνας. Το 60% των δυνάμεων που σταθμεύουν εκτός αμερικανικού εδάφους βρίσκεται στην Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα, ενώ νέες στρατιωτικές βάσεις κατασκευάζονται ή βρίσκονται ήδη σε λειτουργία στις Φιλιππίνες, τη Σιγκαπούρη, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία, την Ταϊλάνδη, τη Μαλαισία, την Ινδονησία και την Ταϊβάν.

Την ίδια ώρα, το αμερικανικό Πεντάγωνο συνεχίζει με ταχύτατους ρυθμούς την προσαρμογή των δυνάμεών του και του εξοπλισμού που διαθέτει για την πραγματοποίηση επιχειρήσεων σε αστικά κέντρα.
Ανάμεσα στα πιο «φουτουριστικά» σχέδια που ανακοινώθηκαν το τελευταίο διάστημα είναι η κατασκευή μη επανδρωμένων αεροσκαφών τα οποία θα μπορούν να κινούνται σε πολύ στενούς χώρους με ελάχιστη ή και καθόλου εποπτεία από χειριστές.
Παράλληλα, σε εξέλιξη βρίσκεται το πρόγραμμα Μικρών Αυτόνομων Συστημάτων και Τεχνολογιών (MAST) για την παραγωγή ελικοπτέρων στο μέγεθος ανθρώπινης παλάμης, τα οποία θα είναι εφοδιασμένα με κάμερες και θα μπορούν να πετούν ακόμη και στο εσωτερικό κτιρίων χωρίς καθοδήγηση από χειριστές.

Αν και το Πεντάγωνο διαφημίζει τα νέα μη επανδρωμένα αεροσκάφη σαν μία προσπάθεια ενίσχυσης των επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης, σχετικός εξοπλισμός χρησιμοποιείται ήδη στο Αφγανιστάν για τον εντοπισμό εχθρικών δυνάμεων, ενώ πολύ σύντομα αναμένεται να κάνει την εμφάνισή του και στο εσωτερικό των ΗΠΑ για τον έλεγχο των διαδηλώσεων…

Πηγή περιοδικό «Επίκαιρα», τεύχος 271

πηγη